تحلیل فضایی وقوع جرم کلاهبرداری مالی شهروندان در فضای مجازی شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم انتظامی

2 دانشگاه علوم انتظامی امین

3 دانشیار دانشگاه علوم انتظامی

چکیده

راهبرد مدیریت جغرافیای جرایم فضای مجازی، تضمین استمرار موفقیت سازمان و جلوگیری از پیشامدی ناگهانی و غافلگیرانه از طریق انتخاب راهبردهای مناسب در برابر دگرگونی‌های محیطی است. برای رویارویی با تبعات ناشی از ظهور فناوری‌های نوین اطلاعاتی، سازمان‌های پلیسی ناگزیرند طیفی از گزینه‌های راهبردی جغرافیایی را انتخاب کنند که در میانة دو وضعیت ادامة وضع موجود و ایجاد تغییر و توسعه قرار دارند. باید توجه داشت که مولفه های جرم شناسی کلاهبرداری فیزیکی با جرم کلاهبرداری فضای مجازی بسیار متفاوت بوده و قانونگدار نیز در کیفرشناسی این نوع جرایم عکس العمل جزیی را از خود نشان داده است. یکی از مشکلات اساسی در خصوص رسیدگی به این نوع جرائم ارتباط موضوع ویژگی های فضایی وقوع این نوع جرم است که موارد صلاحیت‌های قضایی و پلیسی را در پی دارد. هدف این مقاله تحلیل فضایی وقوع جرم کلاهبرداری مالی شهروندان در فضای مجازی شهر تهران است. روش تحقیق این مقاله توصیفی- تحلیلی می­باشد و ازجامعه آماری تمام شمار ازپرونده‌های برداشت غیرمجاز از حساب‌های بانکی در فضای مجازی در سال 95 در شهر تهران استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات این پژوهش از روش‌های آماری- ­گرافیکی در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی بهره گرفته شده است. در این پژوهش از آزمون مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، آزمون خوشه‌بندی انجام گرفته است. نتایج نشان داد که جرم کلاهبرداری مالی در فضای مجازی با جهت شرقی- غربی در مناطق که بیشترین تمرکز فعالیت‌های اقتصادی را دارد، مشاهده شده است. دو عامل مهم فضایی یعنی تراکم جمعیت و مراکز اقتصادی، از مهم‌ترین عوامل مهم کانون‌های این نوع جرم محسوب شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

  1.        

    1. B.  Arora, “Exploring and analyzing Internet crimes and their behaviours. Perspectives in Science,” no. 8, 2016 .##
    2. C.  Baker, “CRIME, Fraud and Deceit on the Internet: Is There Hyperreality in Cyberspace,” Critical Perspectives on Accounting. no. 13, 2002 .##
    3. عبادی‌نژاد، سید علی، امینی، داود، مبانی جغرافیای انتظامی، سازمان تحقیقات و مطالعات ناجا، 1394.##
    4. هادیان‌فر، سید کمال، نشست خبری با اصحاب رسانه، کد خبر ایرنا82900640(6483126) ، مورخه9/2/1397، 1397.##
    5. علیجانی، بهلول، تحلیل فضایی، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال دوم، شماره3 ، 1394 .##
      1. S. Y. Paek and M. K. Nalla, “The relationship between receiving phishing attempt and identity theft victimization in South Korea,” International Journal of Law, Crime and Justice, no. 43, pp. 626-642, 2015.##
      2. رضوی، محمد، جرایم سایبری و نقش پلیس در پشگیری از این جرایم و کشف آن‌ها، فصلنامه دانش انتظامی، دوره 9،  شماره 1، 1386.##
        1. S. Vahdati and N. Yasini, “Factors affecting internet frauds in private sector: A case study in Cyberspace Surveillance and Scam Monitoring Agency of Iran,” Computers in Human Behavior, no. 51, 2015.##
        2. T. Moore, “The economics of cybersecurity: Principles and policy options. International Journal of Critical Infrastructure Protection3,” vol 3, no. 3-4, 2010.##
        3. P. E. Chaudhry, “The looming shadow of illicit trade on the internet,” Business Horizons, no. 13, 2016.##
        4. A. Aleem and A. Antwi-Boasiako, “Internet auction fraud: The evolving nature of online auctions criminality and the mitigating framework to address the threat,” International Journal of Law, Crime and Justice, no. 39, 2011.##
        5. P.  Hallam-Baker, “Prevention strategies for the next wave of cyber crime,” Network Security, no. 10, 2005.##
        6. A.  Aleroud and L.  Zhou, “Phishing environments, techniques, and countermeasures: a survey,” Computers & Security, pp. 1-46, 2017.##
        7. N. A. G.  Arachchilage and S.  Love, “Security awareness of computer users: A phishing threat avoidance perspective. Computers in Human Behavior,” no. 38, 2014.##
        8. روضه‌ای، منصور، توان‌بخش، جعفر، حسن‌زاده، حمید، ابزارهای پیشگیری از جرائم نوظهور در فضای مجازی، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 50، تابستان 1396.##
          1. M. A. Manuputty, S. M. Noor, and J. Sumardi, “Cyber Security: Rule of Use Internet Safely? 13th International Educational Technology Conference,” no. 103, pp.            255 – 261, 2013.##
          2. H. Galanxhi and F. Fui-Hoon Nah, “Deception in cyberspace: A comparison of text-only vs. avatar-supported medium,” Int. J. Human-Computer Studies, no. 65, pp. 770–783, 2007.##
          3. S. Mary Ho, P. B. Lowry, M. Warkentin, Y. Yang, and J. M. Hollister, “Gender deception in asynchronous online communication: A path analysis,” Information Processing and Management, pp. 1–21, 2016.##
          4. R. Jamieson, L. Pek Wee Land, D. Winchester, G. Stephens, A. Steel, A. Maurushat, and D. Sarre, “Addressing identity crime in crime management informationsystems: Definitions, classification, and empirics,” Computer law & security review, no. 28, 2012.##
          5. P. Simpson, “Spoofed Identities: Virus, Spam or Scam?,” Computer Fraud & Securit, no. 10, 2003.##

      21.     هدایتی، حمید، بررسی تجارت الکترونیک و جرم کلاهبرداری اینترنتی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: غلامرضا عبدلی، دانشگاه آزاد واحد شاهرود، 1393.##

    1.  K. K.  Raymond Choo, “The cyber threat landscape: Challenges and future research directions,” Computers & security, no. 30, pp. 719 -731, 2011.##
    2.  J. M. Bauer and M. J. G. Van Eeten, “Cybersecurity: Stakeholder incentives, externalities, and policy options. Telecommunications Policy,” no. 33, 2009.##
    3. وکیلی، شیدا، کلاهبرداری اینترنتی، کنفرانس جهانی روانشناسی و علوم تربیتی، حقوق و علوم اجتماعی در آغاز هزاره سوم، 1395.##
      1. T. A. Oriola, “Advance fee fraud on the Internet: Nigeria’s regulatory response,” Computer Law & Security Report, no. 21, 2005.##
      2. وروایی، اکبر، میرزکی، سید شمس‌الدین، بررسی عوامل مؤثر بر کشف جرم کلاهبرداری رایانه‌ای پلیس آگاهی تهران سال   1386-1387، فصلنامه کارآگاه، سال چهارم شماره 14، بهار1390.##